Consumentenbond waarschuwt voor deepfake-video met Dick Schoof op Facebook

De advertenties die linken naar de video zijn inmiddels bijna 250.000 keer getoond aan Facebookgebruikers. Sandra Molenaar, directeur Consumentenbond: ‘Wij maken ons zorgen over de opkomst van dit type fraude. Oplichters zetten kunstmatige intelligentie in om beeld en geluid te manipuleren. De combinatie van bekende personen, visuele techniek en financiële beloftes maakt de video gevaarlijk. Hoewel de video niet iedereen zal overtuigen, lopen vooral mensen die niet dagelijks met digitale media bezig zijn, risico. Zij kunnen hiervan financieel nadeel hebben en dat willen we met onze waarschuwing voorkomen.’

Eerste grootschalige deepfake-oplichting in Nederland

Doordat Schoof, samen met NOS-verslaggevers, het investeringsinitiatief presenteert, lijkt de video betrouwbaar en overheidsgerelateerd. De video stelt onder meer dat De Nederlandsche Bank garant staat voor transacties. Het platform zou bovendien stabiele inkomsten opleveren voor huishoudens. Deze uitspraken zijn echter met AI gemaakt en onjuist. Voor zover bekend is dit de eerste keer dat oplichters in Nederland een deepfake-video op deze schaal inzetten voor fraude. Varianten van deze deepfake-video duiken ook op in andere Europese landen, met politieke leiders uit die landen. 

Verwijzing naar nepnieuwssite en risico op financiële schade

Consumenten die op de advertentie klikken, belanden op een website die is vormgegeven als een nieuwsplatform. Daar kunnen zij hun telefoonnummer achterlaten, waarna ze telefonisch benaderd worden door ‘beleggingsadviseurs’. Deze sporen de slachtoffers aan om een eerste investering van €250 te doen en daarna om grotere bedragen over te maken. Consumenten kunnen zo in korte tijd duizenden euro’s kwijtraken.

Meta, haal de advertenties offline

De Consumentenbond heeft de frauduleuze advertenties voor het weekend gemeld bij Meta, en kreeg alleen de reactie dat er serieus naar de melding zal worden gekeken. Maar de advertenties van de fraudeur(s) zijn nog steeds te zien. Omdat het op dit moment om één adverteerders-account gaat, zou het relatief eenvoudig voor Meta moeten zijn om alle gemelde advertenties offline te halen. De Consumentenbond heeft Meta al vaker opgeroepen om strenger op te treden tegen nepadvertenties en zal ook nu opnieuw aandringen op snelle actie. Elk uur telt. 

Tips voor consumenten:

• Klik niet op advertenties waarin bekende personen investeringen promoten.
• Meld verdachte inhoud bij Facebook én via fraudehelpdesk.nl.
• Controleer informatie altijd bij officiële bronnen of erkende nieuwsmedia.
• Wees alert op beloften van gegarandeerde winst of druk om snel te handelen.